Likwidacja barier architektonicznych to podstawa
Dla wielu seniorów codzienne wyjście z mieszkania staje się wyzwaniem porównywalnym ze zdobyciem górskiego szczytu. Strome schody, wysokie progi czy brak windy skutecznie ograniczają ich samodzielność i zamykają w czterech ścianach. Dlatego pierwszym i najważniejszym krokiem w kierunku stworzenia wspólnoty przyjaznej osobom starszym jest likwidacja barier architektonicznych. To nie tylko gest dobrej woli, ale często również obowiązek wynikający z przepisów Prawa budowlanego, które nakazują zapewnienie niezbędnych warunków do korzystania z obiektów użyteczności publicznej i mieszkalnictwa wielorodzinnego przez osoby niepełnosprawne, w tym osoby o ograniczonej zdolności poruszania się. Dostosowanie budynku dla osób starszych powinno być priorytetem każdego zarządu i zarządcy nieruchomości.
Kluczowe działania, które może podjąć wspólnota, obejmują szereg inwestycji w częściach wspólnych. Warto rozważyć przede wszystkim:
- montaż podjazdów lub platform schodowych, które umożliwiają poruszanie się na wózkach inwalidzkich lub z pomocą balkonika,
- instalację dodatkowych poręczy i uchwytów wzdłuż korytarzy i na klatkach schodowych, co znacząco poprawia stabilność i poczucie bezpieczeństwa,
- modernizację istniejącej lub dobudowę nowej windy, co jest inwestycją kosztowną, ale w perspektywie długofalowej najbardziej efektywną,
- wymianę drzwi wejściowych na automatyczne lub lżejsze oraz zapewnienie odpowiedniego, bezcieniowego oświetlenia strefy wejścia do budynku.
Każda z tych zmian realnie wpływa na jakość życia seniorów, pozwalając im dłużej zachować niezależność i aktywnie uczestniczyć w życiu społecznym.
Bezpieczeństwo seniora w częściach wspólnych
Poczucie bezpieczeństwa jest jedną z fundamentalnych potrzeb człowieka, a w przypadku osób starszych nabiera ono szczególnego znaczenia. Z wiekiem rośnie ryzyko upadków, które mogą prowadzić do poważnych urazów i długotrwałej rekonwalescencji. Wspólnota mieszkaniowa ma realny wpływ na minimalizowanie tego ryzyka w przestrzeniach wspólnych. Kluczowe jest zadbanie o odpowiedni stan nawierzchni – zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynku. Antypoślizgowe płytki na korytarzach i klatkach schodowych, równe i dobrze utrzymane chodniki czy regularne odśnieżanie i posypywanie oblodzonych ścieżek zimą to absolutna podstawa. Bezpieczeństwo seniora w bloku zależy w dużej mierze od przezorności i odpowiedzialności zarządcy.
Kolejnym istotnym elementem jest oświetlenie części wspólnych. Ciemne korytarze, słabo oświetlone wejścia do piwnic czy parkingi podziemne to miejsca potencjalnie niebezpieczne. Inwestycja w nowoczesne oświetlenie LED z czujnikami ruchu nie tylko poprawia widoczność i komfort, ale również generuje oszczędności. Warto także rozważyć monitoring we wspólnocie mieszkaniowej. Kamery przy wejściach, w windach czy garażach działają prewencyjnie, odstraszając potencjalnych intruzów, a w razie incydentu (np. zasłabnięcia czy upadku) pozwalają na szybszą reakcję. Oczywiście instalacja monitoringu musi odbywać się z poszanowaniem prywatności mieszkańców i zgodnie z przepisami RODO.
Organizacja życia społecznego i wsparcia
Samotność i izolacja społeczna to jedne z najpoważniejszych problemów dotykających seniorów. Wspólnota mieszkaniowa, jako naturalne środowisko życia, ma ogromny potencjał, by im przeciwdziałać. Aktywizacja seniorów w miejscu zamieszkania nie musi oznaczać skomplikowanych i kosztownych projektów. Czasem wystarczy stworzenie przestrzeni do spotkań – niewielkiego kącika z kilkoma fotelami i stolikiem w holu, czy adaptacja nieużywanego pomieszczenia gospodarczego na świetlicę. Można tam organizować cykliczne spotkania przy kawie, warsztaty rękodzieła, gry w karty czy szachy. Takie inicjatywy sprzyjają budowaniu więzi i poczucia przynależności.
Niezwykle cenna jest również integracja międzypokoleniowa we wspólnocie. Warto organizować wydarzenia, które połączą starszych i młodszych mieszkańców, np. wspólne sadzenie kwiatów na rabatach, festyn sąsiedzki czy świąteczne spotkanie. Innym pomysłem jest stworzenie programu pomocy sąsiedzkiej dla seniorów. Może to być tablica ogłoszeń, na której młodsi mieszkańcy oferują pomoc w zrobieniu zakupów, wyniesieniu śmieci czy wyprowadzeniu psa, gdy senior gorzej się czuje. Wiele inspiracji i gotowych scenariuszy spotkań można znaleźć na portalach tematycznych, takich jak seniore.pl, które oferują profesjonalne poradniki dla opiekunów i organizatorów. Inicjatywa ze strony zarządu może być iskrą zapalną do budowy prawdziwie solidarnej społeczności.
Jasna komunikacja i dostęp do informacji
W dobie cyfryzacji wiele osób starszych czuje się wykluczonych z obiegu informacji. Komunikaty wysyłane e-mailem czy publikowane w grupach na portalach społecznościowych często do nich nie docierają. Dlatego kluczowe jest, aby zarząd wspólnoty a seniorzy znaleźli wspólny, skuteczny język komunikacji. Podstawowym i wciąż niezastąpionym narzędziem jest tradycyjna tablica ogłoszeń. Ważne, aby umieszczane na niej komunikaty były przygotowane z myślą o osobach słabowidzących – duża, czytelna czcionka, prosty język i przejrzysty układ to absolutne minimum. Informacja dla seniorów we wspólnocie musi być łatwo dostępna i zrozumiała.
Warto wdrożyć kilka prostych zasad, które usprawnią przepływ informacji do wszystkich mieszkańców, niezależnie od wieku i sprawności w posługiwaniu się nowymi technologiami:
- czytelne ogłoszenia drukowane dużą czcionką, wywieszane na tablicy na odpowiedniej wysokości, aby nie trzeba było się schylać ani stawać na palcach,
- bezpośredni kontakt telefoniczny ze strony zarządcy lub członka zarządu w sprawach pilnych, takich jak planowane wyłączenia wody, prądu czy ważne zebrania,
- wyznaczenie "łącznika" lub opiekuna piętra, czyli wolontariusza, który osobiście przekaże najważniejsze informacje starszym, samotnym sąsiadom,
- regularne, proste w formie biuletyny informacyjne w wersji papierowej, które można zostawić w skrzynkach na listy, podsumowujące kluczowe sprawy wspólnoty.
Taka wielokanałowa komunikacja z osobami starszymi świadczy o szacunku i dbałości o potrzeby wszystkich członków wspólnoty.
Jak sfinansować udogodnienia dla seniorów?
Pomysłów na poprawę jakości życia seniorów w budynku może być wiele, jednak często na drodze do ich realizacji staje kwestia finansowania. Modernizacje i inwestycje, zwłaszcza te związane z likwidacją barier architektonicznych, bywają kosztowne. Podstawowym źródłem finansowania tego typu przedsięwzięć jest fundusz remontowy na potrzeby seniorów, a dokładniej – środki zgromadzone na ogólnym funduszu remontowym wspólnoty. Aby przeznaczyć je na konkretny cel, np. budowę podjazdu, konieczne jest podjęcie uchwały wspólnoty mieszkaniowej. Wymaga to przygotowania projektu, kosztorysu i przekonania większości właścicieli (liczonej udziałami w nieruchomości wspólnej) do zasadności wydatku.
Warto jednak pamiętać, że wspólnoty mieszkaniowe mogą ubiegać się o zewnętrzne wsparcie. Istnieją programy rządowe i samorządowe dedykowane poprawie dostępności. Najważniejszym z nich jest dofinansowanie z PFRON dla wspólnot. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych oferuje środki w ramach "Programu wyrównywania różnic między regionami", które można przeznaczyć m.in. na likwidację barier architektonicznych w budynkach wielorodzinnych. Uzyskanie dotacji wymaga złożenia formalnego wniosku za pośrednictwem samorządu (powiatu) i spełnienia określonych kryteriów, ale może znacząco odciążyć budżet wspólnoty.
FAQ
Czy na montaż podjazdu dla wózków potrzebna jest zgoda wszystkich mieszkańców?
Zazwyczaj wymaga to podjęcia uchwały przez wspólnotę, czyli uzyskania zgody większości właścicieli lokali, liczonej według wielkości udziałów. Przepisy coraz częściej ułatwiają realizację takich inwestycji, uznając je za kluczowe dla zapewnienia dostępności.
Kto odpowiada za odśnieżanie i dbanie o bezpieczeństwo chodników zimą?
Za utrzymanie bezpieczeństwa na terenie nieruchomości wspólnej, w tym za odśnieżanie i usuwanie lodu z chodników, odpowiada zarząd lub zarządca wspólnoty mieszkaniowej. Jest to obowiązek prawny, którego zaniedbanie może skutkować odpowiedzialnością odszkodowawczą.
Jak zachęcić sąsiadów do pomocy starszym osobom w budynku?
Najlepiej zacząć od małych kroków: zorganizować spotkanie integracyjne, stworzyć dedykowaną grupę w mediach społecznościowych lub tradycyjną tablicę ogłoszeń, gdzie można oferować i prosić o drobną pomoc, np. w zrobieniu zakupów czy wyniesieniu śmieci.
Czy wspólnota może zorganizować "kopertę życia" dla seniorów?
Tak, zarząd wspólnoty może zainicjować i sfinansować taką akcję z funduszy na bieżące utrzymanie nieruchomości. To doskonały przykład prostej, taniej i bardzo skutecznej formy dbania o bezpieczeństwo medyczne seniorów, ułatwiającej pracę służbom ratunkowym.
POLECAMY
