Odszkodowania: spółdzielnia odpowiada za stan boiska

Sprawa dotyczyła wypadku, którego doznał małoletni podczas gry w koszykówkę na osiedlowym boisku. Podczas gry przewróciła się na niego konstrukcja kosza, powodując obrażenia ciała. 12-letni wówczas powód doznał bardzo dotkliwych obrażeń: wstrząśnienia mózgu, złamania palców prawej ręki, stłuczenia okolicy lędźwiowej i prawego uda oraz stłuczenia nerwu kulszowego. Ponad dwa tygodnie przebywał w szpitalu i od wypadku zmuszony jest poddawać się rehabilitacji. Dokuczają mu też ostre dolegliwości bólowe, które przeszły w dolegliwości o charakterze przewlekłym.

Stanowisko sądu I instancji

Sąd okręgowy na podstawie opinii biegłych lekarzy ustalił, iż małoletni wymaga stałej obserwacji lekarzy i leczenia w przychodni specjalistycznej oraz ćwiczeń usprawniających. W tego rodzaju postępowaniach szczególnie istotnym przedmiotem opinii biegłych lekarzy jest ustalony przez nich trwały uszczerbek na zdrowiu, który ma duży wpływ na przyznawane zadośćuczynienie. W niniejszej sprawie ustalony przez biegłych lekarzy łączny uszczerbek na zdrowiu powoda wyniósł aż 40% z uwagi na zaburzenia nerwicowe, uszkodzenie narządu ruchu oraz pourazowy zespół bólowy kręgosłupa lędźwiowego.

Sąd okręgowy (później też apelacyjny) zgodnie stwierdziły, że wina pozwanej spółdzielni nie budziła w niniejszej sprawie wątpliwości. Sąd wskazał, że to zarząd spółdzielni ponosi odpowiedzialność za stan boiska i urządzeń na nim się znajdujących. Jako naganne oceniono pozostawienie otwartego boiska do gry w sytuacji, kiedy co najmniej od kilku dni – jak zeznali w sprawie świadkowie – konstrukcja kosza była pochylona. Kosz nie był sprawny i zagrażał bezpieczeństwu użytkowników boiska, w większości dzieci. Sąd nie zgodził się z zarzutami spółdzielni, że poszkodowany 12-latek przyczynił się do zdarzenia, huśtając się na koszu i że odpowiedzialność ponoszą rodzice niewłaściwie opiekujący się małoletnim.

Ustalając zakres krzywd oraz winę pozwanej spółdzielni za przedmiotowe zdarzenie, sąd okręgowy jako sąd I instancji rozstrzygnął sprawę na korzyść powoda i zasądził na jego rzecz od spółdzielni wraz z odsetkami 50 000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz 1586 zł tytułem odszkodowania. Powód zatem nie wygrał sprawy w całości, gdyż wnosił o 80 000 zł zadośćuczynienia, ale sąd kosztami procesu w całości obciążył pozwaną.

Z rozstrzygnięciem nie zgodziła się spółdzielnia i wniosła apelację od wyroku, w której zarzucała błędną interpretację przepisów i uchybienie zasadom sądowej oceny dowodów. Spółdzielnia ponownie podnosiła, że powód przyczynił się do zaistniałego zdarzenia. Zarzuciła również błąd w ustaleniach, że pochylona była konstrukcja kosza, a nie jego obręcz. W rezultacie domagała się obniżenia zasądzonego zadośćuczynienia do 25 000 złotych i wzajemne zniesienie lub rozdzielenie kosztów procesu.

Stanowisko sądu II instancji

Rozstrzygający sprawę sąd apelacyjny stanowczo poparł stanowisko sądu okręgowego. Już na wstępie wskazał, że apelacja nie jest zasadna, sąd I instancji nie naruszył prawa, a wyrok odpowiada prawu.
Sąd wskazał, że odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę i krzywdę oparta jest na zasadzie winy, a tym samym przyczynić się do szkody/krzywdy może jedynie osoba, której taką winę można przypisać, osoba poczytalna. Tymczasem w chwili zdarzenia powód był niepełnoletni, miał tylko 12 lat. Stąd też sąd stanowczo stwierdził, że z racji samego wieku nie mógł przyczynić się do zdarzenia. Co więcej, materiał dowodowy również tego nie wskazywał, a przynajmniej pozwana spółdzielnia tego nie udowodniła. W żadnej mierze nie wykazano, żeby powód wieszał się i huśtał na obręczy kosza. Wyłączną przyczyną szkody – jak uznały sądy – było przewrócenie się kosza. Pozwana spółdzielnia nie wykazała, żeby stan kosza był prawidłowy, twierdzenia o tym były gołosłowne. Skoro doszło do jego przewrócenia, to jego stan był nieprawidłowy, nie spełniał standardów bezpieczeństwa. Mimo tego boisko nie zostało zamknięte ani nie zawieszono zakazu lub ostrzeżenia o niezawieszaniu się na koszu w trakcie gry.

W odniesieniu do kosztów sąd odmówił zmiany rozstrzygnięcia w tym zakresie, mimo że powód w kwestii zadośćuczynienia wygrał sprawę jedynie w 62%. Wskazał, że roszczenie dotyczyło krzywdy i związanego z nią zadośćuczynienia, które podlega ocenie sądu i przez ten sąd jest ustalane. Powód mógł zatem być subiektywnie przekonany o jego zasadności. Tym samym apelacja została oddalona w całości. W rezultacie spółdzielnia, poza roszczeniami powoda, musiała ponieść koszty procesu w I i II instancji na łączną kwotę ponad 11 000 zł, nie licząc opłaty od apelacji.