Bezpieczeństwo użytkowania budynków mieszkalnych wielorodzinnych w okresie zimowym w aspekcie przepisów Prawa budowlanego

Bezpieczeństwo użytkowania budynków mieszkalnych wielorodzinnych w okresie zimowym opiera się przede wszystkim na przepisach Prawa budowlanego, którego art. 5 wskazuje podstawowe wymagania, jakie musi spełniać każdy obiekt budowlany, obejmujące m.in. bezpieczeństwo konstrukcji, ochronę przeciwpożarową, higienę i zdrowie użytkowników oraz racjonalne zużycie energii. W realiach zimowych kluczowe znaczenie ma przede wszystkim zapewnienie bezpieczeństwa konstrukcyjnego i użytkowego, które pozostaje w ścisłym związku z nośnością konstrukcji dachu i odpornością elewacji na obciążenia śniegiem, oblodzenie czy działanie wiatru. Z kolei art. 61 Prawa budowlanego nakłada na właściciela lub zarządcę obowiązek stałego utrzymywania obiektu w należytym stanie technicznym i użytkowym, a także zapewnienia bezpieczeństwa w razie wystąpienia czynników zewnętrznych, takich jak intensywne opady czy wichury. Przepis ten ma charakter generalny i obejmuje wszystkie działania prewencyjne, które powinny być podejmowane przez osoby odpowiedzialne za utrzymanie budynku w okresie zimowym. Oznacza to konieczność bieżącej kontroli stanu technicznego elementów narażonych na warunki atmosferyczne, a w razie potrzeby nawet natychmiastowego usuwania zagrożeń.

Dodatkową gwarancją zapewnienia bezpieczeństwa są obowiązki wynikające z art. 62 Prawa budowlanego. Zgodnie z tą regulacją właściciel lub zarządca jest zobowiązany do corocznej kontroli elementów budynku, instalacji i urządzeń narażonych na szkodliwe oddziaływanie warunków atmosferycznych oraz czynników eksploatacyjnych. W praktyce dotyczy to przede wszystkim dachów, rynien, balkonów, loggii, balustrad czy gzymsów, które zimą szczególnie narażone są na obciążenia i uszkodzenia. Równie ważny jest obowiązek dotyczący kontroli okresowych stanu technicznego instalacji gazowych i przewodów kominowych. Ich sprawność decyduje o bezpieczeństwie użytkowników, a brak właściwego ciągu czy nieszczelności w instalacji mogą prowadzić do pożarów, wybuchów lub zatruć tlenkiem węgla.

Obowiązki te uzupełnia odpowiedzialność cywilna ­właścicieli i zarządców. Zgodnie z art. 415 Kodeksu cywilnego osoba, która wyrządziła szkodę czynem niedozwolonym, jest zobowiązana do jej naprawienia, art. 434 wprowadza zaś odpowiedzialność na zasadzie ryzyka za szkody wyrządzone przez zawalenie się budowli lub oderwanie się jej części. W zimie mogą to być wypadki spowodowane np. przez spadające sople, fragmenty tynku czy elementy dachu.

Nie można również pominąć obowiązków wynikających z ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, która w art. 5 ust. 1 pkt 4 nakłada na właścicieli obowiązek uprzątania śniegu, lodu i błota z chodników położonych wzdłuż nieruchomości. Obowiązek ten ma charakter bezwzględny i nie może być przerzucony na gminę. W praktyce gminne regulaminy czystości doprecyzowują, w jakim czasie i w jakim zakresie chodniki muszą być utrzymywane, a za niewykonanie tego obowiązku przewidziano sankcje porządkowe.

Tak skonstruowany system prawny wskazuje, że bezpieczeństwo użytkowania budynków w okresie zimowym nie jest kwestią pojedynczych obowiązków, lecz siecią wzajemnie powiązanych norm prawnych. Każdy z tych...