Kontrole obiektów rekreacyjno-sportowych dla dzieci i młodzieży

Otwarty dostęp

Zagwarantowanie bezpieczeństwa dzieciom i młodzieży podczas zabawy na placu zabaw czy też zajęć na boisku szkolnym jest oczywistym obowiązkiem podmiotu odpowiedzialnego za taki teren rekreacyjno-sportowy. W tym celu konieczne jest zapewnienie stałego nadzoru, a także regularnych kontroli stanu technicznego zainstalowanych w obrębie takiego kompleksu obiektów budowlanych, sprzętów i urządzeń. Regularne przeglądy tych terenów mają niebagatelne znaczenie dla zmniejszenia ryzyka wystąpienia wypadku wskutek użytkowania poszczególnych elementów składowych placu zabaw, skateparku, boiska itp.

Nie ulega wątpliwości, że przeprowadzanie kontroli miejsc aktywności fizycznej dzieci i młodzieży jest niezbędne. Przepisy prawa regulujące tę kwestię w ustawach i aktach wykonawczych nakładają obowiązek wykonywania kontroli raz na pięć lat. Jednak w przypadku miejsc sportu i rekreacji przeznaczonych szczególnie dla najmłodszych dokonywanie przeglądu raz w roku nie jest wystarczającym działaniem ze strony osób odpowiedzialnych. Ze względu na bardzo intensywną eksploatację urządzeń wymagają one częstych napraw i konserwacji w zakresie, który zostanie określony właśnie w czasie dodatkowych kontroli. Częstotliwość i dokładny obszar przedmiotowy kontroli zostały doprecyzowane w Polskiej Normie PN-EN 1176-7:2020-09 Wyposażenie placów zabaw i nawierzchnie. Część 7: Wytyczne dotyczące montażu, kontroli, konserwacji i eksploatacji, zajmującej się właśnie tą tematyką. Mając na uwadze zawarte w niej wskazówki, można stworzyć spójny oraz odpowiednio szczegółowy harmonogram czynności kontrolnych, a także prowadzić dokumentację techniczną placu zabaw, boiska lub innego obiektu sportowego służącego rozwojowi sprawności fizycznej dzieci i młodzieży.
 

REKLAMA

Ważne!
W przypadku miejsc sportu i rekreacji przeznaczonych szczególnie dla najmłodszych dokonywanie przeglądu raz w roku nie jest wystarczającym działaniem ze strony osób odpowiedzialnych.

 

Konieczność podparcia się wytycznymi normy wynika z faktu, iż obecne przepisy ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane w stosunku do placów zabaw i boisk nie przewidują kontroli tych obiektów jako funkcjonujących samodzielnie. Oznacza to tyle, że kierując się jedynie regulacjami ustawowymi, właściciel lub zarządca nie jest w stanie zapewnić bezpieczeństwa dzieciom lub młodzieży użytkującym plac zabaw czy teren sportowy. Place zabaw i boiska, których właścicielem są szkoły, przedszkola czy inne placówki podlegające bezpośrednio pod Ministerstwo Edukacji Narodowej, powinny być kontrolowane w cyklach przewidzianych w odrębnych przepisach. Osoby za nie odpowiedzialne mają obowiązek stosowania się do zapisów normy PN-EN 1176-7: 2020-09.
 

Uwaga!
W świetle obowiązujących regulacji prawnych zespół urządzeń oraz sprzętów stanowiący wyposażenie placu zabaw czy boisko szkolne kwalifikuje się jako obiekty małej architektury.

 

W świetle obowiązujących regulacji prawnych zespół urządzeń oraz sprzętów stanowiący wyposażenie placu zabaw czy boisko szkolne kwalifikuje się jako obiekty małej architektury (art. 3 pkt 4 lit. c ustawy Prawo budowlane). Ich budowa w miejscach publicznych wymagać będzie zgłoszenia do organu administracji architektoniczno-budowlanej na podstawie art. 29 ust. 1 pkt 20 lub 28 Prawa budowlanego. Oznacza to, iż są one zwolnione z obowiązku poddawania ich okresowej kontroli stanu technicznego przynajmniej raz w roku (art. 62 ust. 2 pkt 2 lit. b w związku z art. 29 ust. 1 pkt 20 i 28 oraz 29 ust. 2 pkt 19 ustawy Prawo budowlane) oraz prowadzenia dla nich książki obiektu budowlanego (art. 64 ust. 2 pkt 2 lit. b w związku z art. 29 ust. 1 pkt 20 i 28 oraz 29 ust. 2 pkt 19 ustawy Prawo budowlane). W konsekwencji właściciel lub zarządca ma ustawowy obowiązek jedynie do przeprowadzenia okresowej kontroli użytkowania minimum raz na pięć lat, o czym była mowa wcześniej. Kontrola taka swoim zakresem obejmuje sprawdzenie stanu technicznego urządzeń i ich przydatności do użytkowania oraz estetyki całego obiektu i jego otoczenia (art. 62 ust.1 pkt 2 ustawy Prawo budowlane). Niezwykle istotne jest, aby organizująca przeprowadzenie czynności kontrolnych osoba odpowiedzialna za kompleks sportowo-rekreacyjny miała na uwadze kwalifikacje zawodowe specjalisty, który taki przegląd ma prawo przeprowadzić.
 

Uwaga!
Kontrolę okresową wykonywaną raz na pięć lat w zakresie oceny stanu technicznego i estetycznego, a także przydatności do użytkowania placów rekreacyjno-zabawowych i boisk mogą przeprowadzać jedynie specjaliści posiadający uprawnienia budowlane w zakresie konstrukcyjno-budowlanym, zgodnie z art. 62 ust. 4 ustawy Prawo budowlane.

 

Kontrolę okresową wykonywaną raz na pięć lat w zakresie oceny stanu technicznego i estetycznego, a także przydatności do użytkowania placów rekreacyjno-zabawowych i boisk mogą przeprowadzać jedynie specjaliści posiadający uprawnienia budowlane w zakresie konstrukcyjno-budowlanym, zgodnie z art. 62 ust. 4 ustawy Prawo budowlane. Na te kwalifikacje należy zwrócić uwagę szczególnie w sytuacji, gdy kontrolę przeprowadza przedstawiciel firmy, która była dostawcą urządzeń i wykonawcą placu zabaw oraz wykonuje tzw. przeglądy gwarancyjne. Przegląd gwarancyjny nie będzie tożsamy z kontrolą okresową stanu technicznego, a osoby odpowiedzialne nie zawsze są tego świadome. Niesie to za sobą zagrożenie, że w razie wypadku okazać się może, iż właściciel lub zarządca tego rodzaju obiektu nie dysponuje wymaganą przepisami ustawy Prawo budowlane dokumentacją eksploatacyjną, która świadczyłaby o należytym stanie technicznym placu zabaw czy boiska, co będzie rodziło odpowiedzialność karną.
 

Uwaga!
Przegląd gwarancyjny nie będzie tożsamy z kontrolą okresową stanu technicznego, a osoby odpowiedzialne nie zawsze są tego świadome.  

 

Co do zasady po przeprowadzeniu kontroli przydatności do użytkowania i stanu technicznego właściciel lub zarządca ma obowiązek usnąć stwierdzone braki i uchybienia ujęte w zaleceniach pokontrolnych. Przeprowadzenie robót czy innych czynności naprawczych mających na celu wypełnienie zaleceń pokontrolnych powinno zostać udokumentowane w formie protokołu. Niedopełnienie opisanych powyżej obowiązków zagrożone jest konsekwencjami o charakterze karnym – przewidziano formę grzywny na podstawie regulacji art. 93 pkt 8 Prawa budowlanego: „Kto […] nie spełnia obowiązku, o którym mowa w art. 62 ust. 1 pkt 1–4a […], podlega karze grzywny”. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowego stanu technicznego urządzeń w stopniu mogącym spowodować zagrożenie życia i zdrowia ich użytkowników, osoba przeprowadzająca kontrolę ma obowiązek zawiadomić o swoich wnioskach pokontrolnych właściwy miejscowo organ nadzoru budowlanego. Po dokonaniu kontroli obiektu placu zabaw, boiska czy innego kompleksu sportowo-rekreacyjnego organ ten może wydać nakaz natychmiastowego wyłączenia takiego obiektu z użytkowania aż do czasu usunięcia nieprawidłowości. Jeżeli zaniedbania w stosunku do utrzymania takiego terenu mają skrajny charakter, po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego sąd może orzec względem osób odpowiedzialnych o zasądzeniu wysokiej grzywny, ewentualnie rocznej kary ograniczenia lub pozbawienia wolności, o czym mówi art. 91a Prawa budowlanego: „Kto nie spełnia, określonego w art. 61, obowiązku utrzymania obiektu budowlanego w należytym stanie technicznym, użytkuje obiekt w sposób niezgodny z przepisami lub nie zapewnia bezpieczeństwa użytkowania obiektu budowlanego, podlega grzywnie nie mniejszej niż 100 stawek dziennych, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku”.

 

Warto w tym miejscu podkreślić, że przeprowadzane w ostatnich latach częstsze kontrole boisk, skateparków czy placów zabaw przez przedstawicieli organu nadzoru budowlanego są odpowiedzią na zwiększającą się częstotliwość występowania wypadków tych miejscach, głównie z udziałem małych dzieci i nastolatków, a pełniąca obowiązki Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego pani Dorota Cabańska w dniu 1 lipca 2021 r. zaapelowała do właścicieli lub zarządców o utrzymywanie miejsc rekreacji dzieci i młodzieży w należytym stanie technicznym, cyt.: „Przypominam właścicielom oraz zarządcom obiektów małej infrastruktury sportowo-rekreacyjnej o ciążącym na nich ustawowym obowiązku zapewnienia stałego bezpieczeństwa użytkowania tych miejsc. Obowiązek utrzymania obiektów budowlanych w należytym stanie technicznym oraz zapewnienia ich bezpiecznego użytkowania wynika z ustawy – Prawo budowlane. Zgodnie z art. 61 pkt 1 ustawy właściciele i zarządcy obiektów budowlanych są obowiązani do utrzymywania i użytkowania obiektów zgodnie z zasadami, o których mowa w art. 5 ust. 2 ustawy. Obiekt budowlany należy użytkować w sposób zgodny z jego przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska oraz utrzymywać w należytym stanie technicznym i estetycznym, nie dopuszczając do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej. Zwracam uwagę, że zgodnie z ustawą – Prawo budowlane obiektami budowlanym są m.in. obiekty małej architektury umieszczone na placach zabaw i w innych miejscach rekreacji, na przykład piaskownice, huśtawki, drabinki, karuzele, bramki, urządzenia wspinaczkowe, zjeżdżalnie itp. Właściciele i zarządcy mają zatem obowiązek utrzymywania ich w należytym stanie technicznym, co wiąże się z wykonywaniem napraw i remontów, oraz poddawania ich bieżącej kontroli pod względem bezpieczeństwa użytkowania. […] Szczegółowe wymagania stawiane urządzeniom służącym rekreacji na placach zabaw, sposoby montażu zapewniające bezpieczne ich użytkowanie znajdują się w Polskich Normach z grupy PN-EN 1176: Wyposażenie placów zabaw i nawierzchnie […]”.

Właściciele i zarządcy kompleksów rekreacyjno-sportowych mają za zadanie zapewnić odpowiedni stan techniczny urządzeń i sprzętów rekreacyjnych służących dzieciom i młodzieży. Stosowanie się do wytycznych zawartych w polskich normach dotyczących tego zagadnienia umożliwia systematyczną i pełną kontrolę stanu technicznego tego rodzaju urządzeń oraz sprzętów. Takie działanie pozwala zmniejszyć także koszty związane z remontami. Wynika to faktu, iż wszelkie naprawy wykonywane są w fazie, gdy usterka jest jeszcze niewielka i jej usunięcie jest czynnością mniej skomplikowaną oraz daje pewność zapewnienia bezpieczeństwa użytkownikom. Zgodnie z zasadami określonymi przez wytyczne normy PN-EN 1176 podmiot odpowiedzialny za taki teren (np. placówka oświatowa czy wspólnota mieszkaniowa) powinien uwzględnić w rocznym planie kontroli i przeglądów także kontrole placu zabaw i innych elementów służących rekreacji i uprawianiu sportu.
 

Ważne!
Właściciele i zarządcy kompleksów rekreacyjno-sportowych mają za zadanie zapewnić odpowiedni stan techniczny urządzeń i sprzętów rekreacyjnych służących dzieciom i młodzieży.  


Kontrola rutynowa – wzrokowa

Kontrola ta powinna być przeprowadzana codziennie w przypadku placów zabaw użytkowanych intensywnie i narażonych na wandalizm, w innych przypadkach minimum raz na tydzień. Realizowana jest poprzez oględziny – ma na celu odszukanie oczywistych zagrożeń wynikających ze zużycia elementów (np. nadmierne zużycie elementów ruchomych), wandalizmu (szkło z potłuczonych butelek, połamane części urządzeń, cechujące się ostrymi krawędziami) oraz niekorzystnych warunków atmosferycznych. Przy takich czynnościach należy również ocenić stan czystości nawierzchni oraz stwierdzić, czy wszystkie urządzenia są kompletne. Kontrola powinna być udokumentowana w formie pisemnej, np. w postaci protokołu, notatki lub wpisu w stosownej książce kontroli.

Kontrola funkcjonalna

Przegląd ten jest przeprowadzany z częstotliwością raz na miesiąc (przy znacznie obciążonych urządzeniach i sprzętach) lub raz na 3 miesiące (kontrola kwartalna wykonywana dla obiektów użytkowanych standardowo). Oznacza to, iż w zależności od potrzeb może być realizowany także jako dwumiesięczny lub według instrukcji producenta sprzętów i urządzeń. Wykonywany jest poprzez oględziny i eksperymenty. Cechuje się większym stopniem dokładności niż rutynowa kontrola wzrokowa i ma za zadanie sprawdzenie funkcjonowania oraz stabilności urządzeń, a także stopnia ich zużycia. Podczas tej kontroli należy również zwrócić uwagę na stan techniczny ogrodzenia, nawierzchni oraz połączeń pomiędzy poszczególnymi elementami urządzeń. Dokument potwierdzający jego przeprowadzenie należy sporządzić w formie pisemnej, np. w postaci protokołu, notatki lub wpisu w książce kontroli.

Kontrola coroczna główna

Takie sprawdzenie wykonywane jest minimum raz na rok. Przeprowadza je specjalista niezależny od osoby odpowiedzialnej, a zakresem obejmuje ocenę: ogólnego poziomu bezpieczeństwa użytkowania obiektu, stanu technicznego nawierzchni oraz fundamentów (po ich odkopaniu, jeżeli jest to niezbędne do pełnej oceny ich stanu). Taka osoba sprawdza regulamin obiektu, jego ogrodzenie, minimalne przestrzenie między poszczególnymi urządzeniami i sprzętami, ich stabilność oraz stopień ich zużycia (korozji czy butwienia), dokładnie ocenia stan połączeń poszczególnych elementów urządzeń. Ważną częścią czynności jest stwierdzenie, czy zalecenia pokontrolne zawarte w protokole poprzedniej kontroli zostały zrealizowane oraz czy od ostatniej kontroli przeprowadzone zostały remonty lub naprawy, a jeżeli tak, to należy ustalić zmiany w zakresie bezpieczeństwa powstałe w wyniku ich realizacji. Wyniki kontroli powinny być udokumentowane w formie protokołu zawierającego również zalecenia pokontrolne.

W zależności od potrzeb częstotliwość wykonywania wymienionych powyżej czynności sprawdzających należy zwiększać w sytuacjach, gdy występuje duża intensywność użytkowania urządzeń lub wysokie ryzyko narażenia na akty wandalizmu. Przykładem może tu być dostosowanie częstości wykonywania rutynowej ­kontroli wzrokowej, która powinna być dostosowana do intensywności eksploatowania obiektu. Jest to z kolei ściśle powiązane z porą roku i czasem wolnym od zajęć szkolnych czy przedszkolnych (ferie, wakacje, przerwy świąteczne itp.).

W celu ustalenia, co powinno wejść w szczegółowy zakres kontroli rutynowej i funkcjonalnej, warto posłużyć się zestawieniem najistotniejszych kryteriów i wskazań (wykaz kontrolny), który należy uzyskać od dostawcy urządzeń i sprzętów. Stosując tak zwaną listę kontrolną, osoba oddelegowana do przeprowadzania kontroli rutynowej albo funkcjonalnej będzie miała pewność, że nie pominie żadnego istotnego elementu. Działanie w taki sposób znacząco wpływa na zmniejszenie wartości wskaźnika ryzyka wystąpienia wypadku. Osoba, w której zakresie obowiązków zawarto dokonywanie kontroli wzrokowej oraz obsługi urządzeń i sprzętów placu zabaw czy terenu sportowego, powinna mieć niezbędną wiedzę (w tym także przechodzić odpowiednie przeszkolenie) oraz doświadczenie w tym zakresie. Co oczywiste, osoby wyznaczone do przeprowadzania przeglądów, napraw i konserwacji urządzeń powinny być w pełni poinformowane o zakresie zadań, które mają wykonać, i w jaki sposób je dokumentować.

Nie ulega natomiast wątpliwości, że najbardziej specjalistyczną kontrolą z tych przewidzianych w normie powinna być kontrola coroczna główna. Często jako zasadne wskazuje się przeprowadzanie corocznej kontroli głównej wspólnie z obowiązkową roczną czy pięcioletnią kontrolą stanu technicznego budynków podlegających pod tego samego właściciela lub zarządcę, funkcjonujących na tym samym terenie co boisko czy plac zabaw. Wówczas kontroli takiej dokonuje osoba posiadająca uprawnienia budowlane w specjalności konstrukcyjno-budowlanej, należąca do właściwej Izby Inżynierów Budownictwa. Zalecenia pokontrolne zawarte w protokole corocznego przeglądu głównego, podobnie jak w przypadku klasycznej kontroli okresowej stanu technicznego, powinny stanowić wyznacznik do sporządzenia rocznego planu oraz harmonogramu konserwacji, napraw i remontów. Taki harmonogram czy plan w dalszej perspektywie powinien być systematycznie i konsekwentnie realizowany przez podmiot odpowiedzialny.

Może pojawić się wątpliwość, czy boiska i skateparki powinny podlegać tym samym sprawdzeniom co place zabaw. Oczywiste jest, że urządzenia stanowiące wyposażenie boisk czy skateparków również muszą być sprawne technicznie, by nie stwarzały zagrożeń dla osób z nich korzystających. Oznacza to, że zasadne byłoby dokonywanie kontroli tego rodzaju obiektów na bazie tego, co określono w normie dotyczącej placów zabaw, tym bardziej że ich funkcja jest bardzo podobna i dotyczy również najmłodszej grupy użytkowników. Osoby kontrolujące teren przeznaczony do uprawiania różnego rodzaju sportów, w tym boisko, powinny sprawdzić stan nawierzchni, zamocowania bramek, słupków, siatki, koszy do gry oraz innych urządzeń, np. piaskownic do skoku w dal, trybun dla widzów, rozmieszczenie i zamocowanie piłkochwytów, koszy do śmieci, ławeczek dla graczy itp., a w przypadku skateparków czy rolkowisk – ramp, podjazdów, balustrad i innych urządzeń. Ponadto należy dokładnie skontrolować ogrodzenie, strefę wokół terenu przeznaczonego do aktywności pod kątem występowania szkła, kamieni, dołków i innych nierówności oraz stanu sąsiadujących drzew i krzewów. W analogiczny sposób należy dokonać przeglądu stanu technicznego innych miejsc wyznaczonych do uprawiania ćwiczeń fizycznych, gier i zabaw oraz zamontowanego w tych obszarach sprzętów.

Kontrole po okresie zimowym

W okresie zimowym obiekty sportowe i rekreacyjne znajdujące się na terenach otwartych nie są zazwyczaj użytkowane. Place zabaw uruchamiane są z nadejściem okresu wiosennego. W czasie przerwy zimowej zazwyczaj przeglądy placów zabaw, boisk i innych obiektów rekreacyjno-sportowych wykonuje się stosunkowo rzadko (zwykle w sytuacji wystąpienia bardzo destrukcyjnych zjawisk pogodowych). Zwykle kontrole sprowadzają się jedynie do pobieżnych oględzin, zabezpieczenia zniszczonych elementów i stwierdzenia ewentualnych aktów wandalizmu.
 

Uwaga!
Powszechną praktyką powinno być więc zaplanowanie na czas wczesnej wiosny – jeszcze przed pojawieniem się pierwszych najmłodszych użytkowników – gruntownego przeglądu (najlepiej kontroli obsługi) oraz wykonanie kompleksowych napraw i dokonanie konserwacji w związku ze zbliżającym się okresem intensywniejszej eksploatacji (szczególnie w okresie wakacyjnym)


Powszechną praktyką powinno być więc zaplanowanie na czas wczesnej wiosny – jeszcze przed pojawieniem się pierwszych najmłodszych użytkowników – gruntownego przeglądu (najlepiej kontroli obsługi) oraz wykonanie kompleksowych napraw i dokonanie konserwacji w związku ze zbliżającym się okresem intensywniejszej eksploatacji (szczególnie w okresie wakacyjnym). Pełna i profesjonalna konserwacja urządzeń i sprzętów, stanowiąca jego przygotowanie do czasu wzmożonego użytkowania, zapewni znaczący wzrost bezpieczeństwa bawiących się dzieci i młodzieży, a także przyczyni się do przedłużenia żywotności zlokalizowanych na nim urządzeń. Niejednokrotnie może okazać się, że znaczną część elementów należy bezdyskusyjnie wymienić i to w okresie poprzedzającym dopuszczenie dzieci i młodzieży do takiego kompleksu rekreacyjno-sportowego. W związku z tym przegląd techniczny powinien zostać zorganizowany w takim terminie, aby możliwe było usunięcie wszelkich usterek niebezpiecznych dla dzieci i młodzieży. Takie zabiegi są pożądane, gdyż znacznie zmniejszają ryzyko wystąpienia wypadku w czasie zabaw czy aktywności sportowych.
 

Ważne!
Pełna i profesjonalna konserwacja urządzeń i sprzętów, stanowiąca jego przygotowanie do czasu wzmożonego użytkowania, zapewni znaczący wzrost bezpieczeństwa bawiących się dzieci i młodzieży, a także przyczyni się do przedłużenia żywotności zlokalizowanych na nim urządzeń.  


Poniżej przedstawiono kolejność poszczególnych działań, jakie należy przeprowadzić podczas przeglądu i konserwacji placu zabaw czy innych miejsc wyznaczonych do uprawiania ćwiczeń fizycznych, gier i zabaw.

  1. Dokładne oczyszczenie terenu z wszelkich zanieczyszczeń. Niezbędne jest zlokalizowanie usterek oraz zniszczeń powstałych podczas sezonu zimowego.
  2. Sprawdzenie wszelkiego rodzaju połączeń śrubowych poszczególnych elementów urządzeń i sprzętów. Istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa użytkowania jest skontrolowanie stanu wszystkich połączeń śrubowych i poddanie ich niezbędnej konserwacji (jeżeli tego wymagają), wymiana skorodowanych śrub oraz w przypadku wykrycia luzów śrub – ich dokręcenie.
  3. Sprawdzenie stabilności urządzeń i sprzętów. Urządzenia i sprzęty są najczęściej kotwione w gruncie za pomocą fundamentu betonowego. Fundament taki może ulec uszkodzeniu podczas eksploatacji, czego skutkiem jest utrata stabilności, co w efekcie powinno doprowadzić do odbudowy fundamentu.
  4. Konserwacja urządzeń i sprzętów z elementami drewnianymi. Po okresie obniżonych temperatur i działania wilgoci, urządzenia drewniane zlokalizowane na placu zabaw należy pomalować farbą z impregnatem, aby zapewnić im odpowiednią trwałość przed okresem zwiększonej eksploatacji. Podyktowane jest to nie tylko względami estetycznymi, gdyż farba taka chroni drewno przed murszeniem drewna na skutek działalności grzybów. Jeżeli drewniane elementy wykazują znaczny stopnień zniszczenia, należy je wymienić na nowe, przy czym należy pamiętać, iż warto zwrócić się do producenta urządzenia. W takim wypadku trzeba zwrócić się o wystawienie gwarancji, iż element został wymieniony na właściwy oraz zamontowany poprawnie.
  5. Konserwacja urządzeń i sprzętów z elementami metalowymi. Dokładnej kontroli po zimie podlegają urządzenia i sprzęty z elementami metalowymi. Są to w zdecydowanej większości elementy pokryte warstwą zapobiegającą korodowaniu, jednak ze względu na ich intensywną eksploatację pod wpływem warunków atmosferycznych mogą pojawić się ogniska korozji. W przypadku występowania niewielkich i umiarkowanych ognisk korozji wystarczy usunąć rdzę i (podobnie jak ma to miejsce podczas konserwacji elementów drewnianych) pokryć oczyszczony element farbą antykorozyjną. Należy pamiętać, iż niektóre elementy metalowe nie mogą być malowane, przykładowo metalowe łańcuchy stosowane w huśtawkach wahadłowych, które zalicza się do części zużywających się, a które – gdy są wyeksploatowane – należy wymienić na nowe.
  6. Sprawdzenie stanu nawierzchni obszaru kontrolowanego. Obowiązkowo należy sprawdzić stan nawierzchni. Jeżeli jest to nawierzchnia sypka (piasek, żwir) lub trawiasta, to po zlokalizowaniu wszelkich ubytków, szczególnie w obrębie urządzeń zabawowych i sprzętów, należy je uzupełnić.

Jeżeli podczas oględzin osoba kontrolująca odkryje poważną nieprawidłowość, wadę lub usterkę, która stanowi potencjalne zagrożenie dla młodego użytkownika, to wówczas nieprawidłowość taką należy usunąć w trybie natychmiastowym. Natomiast w sytuacji, gdy bezzwłoczne usunięcie zagrożenia nie jest możliwe, wówczas – ze względu np. na konieczność sprowadzenia wykwalifikowanego serwisanta, urządzenie należy zabezpieczyć w sposób uniemożliwiający korzystanie z niego lub czasowo je zdemontować.
 

Uwaga!
Jeżeli podczas oględzin osoba kontrolująca odkryje poważną nieprawidłowość, wadę lub usterkę, która stanowi potencjalne zagrożenie dla młodego użytkownika, to wówczas nieprawidłowość taką należy usunąć w trybie natychmiastowym. Natomiast w sytuacji, gdy bezzwłoczne usunięcie zagrożenia nie jest możliwe, wówczas – ze względu np. na konieczność sprowadzenia wykwalifikowanego serwisanta, urządzenie należy zabezpieczyć w sposób uniemożliwiający korzystanie z niego lub czasowo je zdemontować.



Oczywiste jest, iż nie można dopuszczać do sytuacji, gdy naprawę polegającą np. na zespawaniu elementów konstrukcji urządzenia wykonuje osoba nieposiadająca odpowiednich kwalifikacji, ponieważ skutkiem takiego działania jest zwiększenie ryzyka wystąpienia zdarzenia wypadkowego. W celu ograniczenia ilości tego rodzaju poważnych nieprawidłowości kluczowym działaniem będzie zapewnienie wykonywania konserwacji, czyli robót takich jak malowanie, impregnacja, zabiegi antykorozyjne, w taki sposób, aby były wykonywane wtedy, kiedy jest to konieczne, a nie w sytuacji, gdy urządzenie czy sprzęt są już niesprawne i niebezpieczne.
 

Uwaga!
Po okresie zimowym dużym ryzykiem ze strony osób odpowiedzialnych byłoby dopuszczenie do eksploatacji placu zabaw czy boiska bez uprzedniego dokładnego sprawdzenia każdego elementu.  

 

Place zabaw, a także skateparki, rolkowiska, boiska szkolne i inne zewnętrzne kompleksy sportowo-rekreacyjne są miejscami, o które osoby odpowiedzialne powinny zadbać w wyjątkowy sposób. Właściwie prowadzone działania będą powodowały wytworzenie dokumentacji, którą właściciel czy zarządca powinien gromadzić i archiwizować.
 

Uwaga!
Place zabaw, a także skateparki, rolkowiska, boiska szkolne i inne zewnętrzne kompleksy sportowo-rekreacyjne są miejscami, o które osoby odpowiedzialne powinny zadbać w wyjątkowy sposób. Właściwie prowadzone działania będą powodowały wytworzenie dokumentacji, którą właściciel czy zarządca powinien gromadzić i archiwizować.


Ilość tych dokumentów może wydawać się nadmierna. Natomiast w sytuacji, gdy dojdzie do nieszczęśliwego wypadku – ta właśnie dokumentacja może okazać się kluczowym i niepodważalnym dowodem, który umożliwi wyjaśnienie przyczyny zajścia. Każdy protokół kontroli i likwidacji usterki stanowi wówczas potwierdzenie tego, że podmiot odpowiedzialny właściwie utrzymywał obiekt. Wskazuje, że teren był pod stałym nadzorem, a wszelkie nieprawidłowości były na bieżąco usuwane. Przy analizie tych kwestii należy jednak patrzeć przez pryzmat bezpieczeństwa dzieci i młodzieży korzystającej z tych obiektów. Dbałość o każdy detal jest w tym wypadku jak najbardziej uzasadniona. W aspekcie kontroli wiosennych, po okresie zmniejszonej intensywności eksploatacji, różnego rodzaju usterki, braki i uszkodzenia mogą się ujawnić dopiero przy przystąpieniu do normalnego użytkowania. Po okresie zimowym dużym ryzykiem ze strony osób odpowiedzialnych byłoby dopuszczenie do eksploatacji placu zabaw czy boiska bez uprzedniego dokładnego sprawdzenia każdego elementu. Tym samym po zimie zasadne jest dokonanie gruntownego przeglądu każdego urządzenia i obiektu rekreacyjno-sportowego.

 


Bibliografia:

  •     Bezpieczny plac zabaw. Poradnik dla administratorów i właścicieli, David Yearley, Dominik Berliński, 2008: www.placezabaw.uokik.gov.pl
  •     Komunikat Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego do właścicieli i zarządców obiektów małej infrastruktury sportowo-rekreacyjnej z dnia 1 lipca 2021 r.
  •     Konserwacja placów zabaw po zimie: www.placezabaw.blog.pl
  •     PN-EN 1176-7:2020-09 Wyposażenie placów zabaw i nawierzchnie. Część 7: Wytyczne dotyczące montażu, kontroli, konserwacji i eksploatacji.
  •     Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 2351 z późn. zm.).
  •     www.gunb.gov.pl
  •     www.placezabaw.org

Przypisy