Na etapie tworzenia projektu budowlanego inwestor powinien dokładnie przedstawić i uszczegółowić swoje plany inwestycyjne oraz oczekiwania i cele, jakie wiąże z realizacją danego przedsięwzięcia. Jest to podstawą projektowania, gdyż zamysł inwestora będzie później wpływał funkcjonowanie obiektu. Rolą projektanta jest natomiast ujęcie w projekcie budowlanym wskazań inwestora co do planowanej inwestycji budowlanej, z równoczesnym uwzględnieniem wszelkich regulacji ustaw i aktów wykonawczych. Prawidłowo opracowana dokumentacja projektowa powinna zapewnić zgodność zastosowanych rozwiązań z obowiązującymi przepisami, bezpieczeństwo stateczności zastosowanego układu konstrukcyjnego i użytkowania obiektu budowlanego przy jednoczesnej konkretyzacji oczekiwań i potrzeb zlecającego.
Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1333 z późn. zm.; dalej: Prawo budowlane lub Pb), dokumentacja projektowa składa się z trzech części, przy czym dwie części tego projektu, tj. projekt zagospodarowania działki lub terenu i projekt architektoniczno-budowlany, są obowiązkowymi załącznikami zarówno do zgłoszenia budowy (określonych obiektów czy robót budowlanych), jak i do wniosku o wydanie pozwolenia na budowę lub rozbiórkę. Zgodnie z obowiązującym prawem, projekt techniczny jest niezbędny dla realizacji przedsięwzięcia budowlanego. Do 18 września 2020 r. projekt budowlany był składany w całości do zatwierdzenia, nie było obowiązku tworzenia projektu technicznego.
Należy podkreślić, iż ustawa z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2020 r., poz. 471 z późn. zm.) wprowadziła także regulacje przejściowe dla stosowania poszczególnych zmienionych dyspozycji artykułów Prawa budowlanego. Jednakże osoby, które mają zamiar przystąpić do inwestowania w obiekty budowlane oraz zespoły projektowe niezwłocznie powinny zaznajomić się ze szczegółami nowego prawa. W początkowym etapie funkcjonowania zmian w Prawie budowlanym, wdrożenie nowych procedur i tworzenie w odmienny sposób dokumentacji projektowej będzie niewątpliwie nastręczało wiele problemów. W celu bliższego przedstawienia problematyki związanej z przepisami ustawy Prawo budowlane oraz aktów wykonawczych obowiązujących od września 2020 r. została przeprowadzona i poniżej opisana analiza tych zmian.
Projektant jako autor projektu budowlanego
Dyspozycje art. 17 ustawy Prawo budowlane stanowią, iż projektant jest uczestnikiem w procesie budowlanym. Wykonuje swoje zadania zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy, gdzie […] za samodzielną funkcję techniczną w budownictwie uważa się działalność związaną z koniecznością fachowej oceny zjawisk technicznych lub samodzielnego rozwiązania zagadnień architektonicznych i technicznych oraz techniczno-organizacyjnych, a w szczególności działalność obejmującą projektowanie, sprawdzanie projektów architektoniczno-budowlanych i technicznych oraz sprawowanie nadzoru autorskiego. Co oczywiste, samodzielną funkcję techniczną w budownictwie może sprawować projektant w ramach udzielonych mu uprawnień budowlanych. Mogą być one nadawane w specjalnościach architektonicznej, konstrukcyjno-budowlanej, inżynieryjnej oraz instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń (specjalności mogą być doprecyzowane o specjalizacje techniczno-budowlane).
Projektant z uprawnieniami budowlanymi w konkretnej specjalności może sporządzić projekt budowlany w zakresie uprawnień, który następnie będzie stanowił załącznik do zgłoszenia czy wniosku o wydane decyzji o pozwoleniu na budowę (projekt zagospodarowania działki lub terenu i projekt architektoniczno-budowlany) oraz podstawę do rozpoczęcia robót budowlanych (projekt techniczny). W ramach wykonywania samodzielnych technicznych w budownictwie projektant ma zarówno prawa, jak i obowiązki. Ich treść dokładnie określiła ustawa Prawo budowlane w art. 20. Zgodnie jego wskazaniami, do podstawowych obowiązków projektanta należy:
- opracowanie projektu budowlanego w sposób zgodny z wymaganiami ustawy, ustaleniami określonymi w decyzjach administracyjnych dotyczących zamierzenia budowlanego (np. decyzji o warunkach zabudowy czy decyzji środowiskowej), obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej;
- zapewnienie (jako projektant główny), w razie potrzeby, udziału w opracowaniu projektu osób posiadających uprawnienia budowlane do projektowania w odpowiedniej specjalności;
- wzajemne skoordynowanie techniczne wykonanych przez osoby, o których mowa powyżej, opracowań projektowych, zapewniające uwzględnienie zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w procesie budowy, z uwzględnieniem specyfiki projektu budowlanego, oraz zapewnienie zgodności projektu technicznego z projektem zagospodarowania działki lub terenu oraz projektem architektoniczno-budowlanym;
- sporządzenie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia ze względu na specyfikę projektowanego obiektu budowlanego, uwzględnianej w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia;
- określenie obszaru oddziaływania obiektu;
- uzyskanie wymaganych opinii, uzgodnień i sprawdzeń rozwiązań projektowych w zakresie wynikającym z przepisów;
- wyjaśnianie wątpliwości dotyczących projektu i zawart...