Wentylacja i klimatyzacja w dobie COVID-19

W marcu wprowadzono w Polsce stan epidemii zawiązany z nagłym rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 w naszym kraju, Europie i na świecie. Pociągnęło to za sobą zamrożenie gospodarki oraz zmianę funkcjonowania społeczeństwa. Przez pierwsze tygodnie pandemii żyliśmy przekazami informacyjnymi na temat liczby zarażonych osób, postępu badań właściwości wirusa, ryzyka zarażenia oraz sposobów ochrony przed nim. W pewnym momencie także w przestrzeni medialnej poruszono kwestię wentylacji i klimatyzacji oraz jej wpływu na rozprzestrzenianie się wirusa. W artykule niestety nie udzielimy jednoznacznych odpowiedzi na pytania, które nas nurtują, ponieważ nie ma jednoznacznych wyników badań w instalacjach wentylacji i klimatyzacji z tym wirusem. Są natomiast badania związane z innymi patogenami, m.in. wirusem grupy, więc można posłużyć się pewnymi analogiami. 

Pojawiła się także odpowiedź marketingowa na to zjawisko, oferując już pewne urządzenia i rozwiązania, mające na celu ograniczenie rozprzestrzeniania się tego wirusa. Dlatego spróbujemy skonfrontować naszą wiedzę techniczną z możliwościami ochrony, a z drugiej strony zagrożeniami ze strony wentylacji i klimatyzacji, a co za tym idzie, na co należy zwrócić uwagę przy eksploatacji tych systemów. W analizie wykorzystamy wytyczne Narodowego Instytutu Zdrowa Publicznego PZH opracowane przy współpracy m.in. z Wydziałem Inżynierii Środowiska Politechniki Warszawskiej, w zakresie działań mających na celu ograniczenie ryzyka związanego z przenoszeniem się wirusa SARS-CoV-2 za pośrednictwem systemów wentylacyjno-klimatyzacyjnych w budynkach użyteczności publicznej i obiektach handlowych.

Przenoszenie się patogenów

Zgodnie ze stanowiskiem Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH zjawisko przenoszenia się różnych patogenów wywołujących choroby zakaźne w tym wirusa SARS-CoV-2, wywołującego jednostkę chorobową COVID-19 w powietrzu wewnątrz pomieszczeń oraz związane z tym ryzyko infekcji przebywających w nim osób zależeć będzie od:

• długością życia/aktywności czynnika zakaźnego,
• częstością jego wnikania do organizmu człowieka,
• mechanizmu redukcji czynnika w powietrzu wewnętrznym w wyniku stosowanych metod uzdatniania powietrza nawiewanego do pomieszczeń.

Jednoznacznie nie określono czasu aktywności/życia różnych patogenów w powietrzu w formie cząstek wirusów lub komórek bakterii zawieszonych w aerozolu wodno-powietrznym w różnych warunkach. W chwili, kiedy człowiek kaszle, mówi lub oddycha, krople aerozolu wodnego, zawierające wydzielinę dróg oddechowych są wyrzucane z dużą prędkością do powiet...