Faktury za opłaty eksploatacyjne w spółdzielni mieszkaniowej – wybrane problemy

Zasady ogólne

Zgodnie z poglądami, które obowiązują w doktrynie i orzecznictwie sądowo-administracyjnym, normy prawa cywilnego nie mogą służyć do obejścia bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa podatkowego.

Biorąc pod uwagę powszechnie obowiązujące przepisy, należy stwierdzić, że działalność spółdzielni polegająca na wykonywaniu czynności, za które uiszczane są opłaty m.in. przez podmioty posiadające spółdzielcze prawa do lokali, niewątpliwie wypełnia dyspozycję art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT i tym samym stanowi działalność gospodarczą. Realizowane przez spółdzielnię czynności, z racji otrzymywanej odpłatności (opłata za eksploatację lokalu stanowi swego rodzaju cenę za świadczoną usługę) stanowią świadczenie usług w rozumieniu przepisów ustawy, podlegające – w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT – opodatkowaniu tym podatkiem, z zastrzeżeniem przewidzianego dla niektórych czynności zwolnienia od podatku.

Działalność spółdzielni mieszkaniowych regulują przepisy ustawy Prawo spółdzielcze1 oraz ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych2. W myśl art. 1 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych celem spółdzielni mieszkaniowej jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu. Stosownie do treści art. 1 ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych spółdzielnia ma obowiązek zarządzania nieruchomościami stanowiącymi jej mienie lub nabyte na podstawie ustawy mienie jej członków.

Art. 4 ust. 1, ust. 2, ust. 4 i ust. 5 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych stanowi, że:

1. Członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu.
2. Członkowie spółdzielni będący właścicielami lokali są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu.
3. Właściciele lokali niebędący członkami spółdzielni są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych. Są oni również obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, które są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w określonych budynkach ...