Odszkodowanie należne spółdzielni mieszkaniowej od Skarbu Państwa za utratę użytkowania wieczystego – na przykładzie wyroku Sądu Najwyższego

Postępowanie przed sądem pierwszej instancji

Pozwem wniesionym w sprawie spółdzielnia mieszkaniowa domagała się zasądzenia od Skarbu Państwa, w imieniu którego działał wojewoda, kwoty ponad 30 milionów złotych wraz z odsetkami jako odszkodowanie za utratę prawa użytkowania wieczystego gruntów. Na rozprawie przed sądem okręgowym, jako sądem pierwszej instancji, ostatecznie spółdzielnia ograniczyła powództwo do kwoty nieco ponad 10 milionów złotych, a w pozostałym zakresie cofnęła powództwo ze zrzeczeniem się roszczenia.

Jak ustalił sąd pierwszej instancji, spółdzielnia była następcą prawnym właściciela nieruchomości gruntowej o powierzchni ponad 16 tysięcy mkw. Przedmiotowa nieruchomość została objęta następnie działaniem dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy (Dz.U. z 1945 r. Nr 50, poz. 279 ze zm.).

Orzeczeniem z 1960 r. Prezydium Rady Narodowej przyznało poprzednikowi spółdzielni mieszkaniowej prawo do własności czasowej powyższej nieruchomości na osiemdziesiąt lat. W orzeczeniu wskazano przy tym, że stanowi ono podstawę zawarcia umowy notarialnej o ustanowienie prawa własności czasowej. Decyzją z 1961 r. Prezydium Rady Narodowej wznowiło postępowanie w sprawie dotyczącej przyznania prawa własności czasowej do powyższej nieruchomości i uchyliło swoje orzeczenie z 1960 r. w części dotyczącej przyznania prawa własności czasowej do niektórych z działek składających się na nieruchomość, o łącznej powierzchni ponad 2 tysięcy mkw.

Kolejną decyzją, z 1967 r., Prezydium Rady Narodowej ustanowiło na rzecz poprzednika spółdzielni wieczyste użytkowanie gruntu o powierzchni ponad 9 tysięcy mkw. na dziewięćdziesiąt dziewięć lat. W uzasadnieniu powyższej decyzji wskazano przy tym, że jednocześnie uchyla się orzeczenie administracyjne z 1960 r. w sprawie przyznania prawa własności czasowej gruntu objętego decyzją.

Po czterdziestu latach, decyzją z 2007 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze stwierdziło nieważność powołanej wyżej decyzji z 1961 r., orzekającej o wznowieniu postępowania i uchylającej w części orzeczenie z 196...