Oświetlenie terenów spółdzielni mieszkaniowych w świetle obowiązków gminy

Z kolei w ustawie z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (dalej jako: p.e.) w art. 18 ust. 1 pkt 3, wskazane zostało, że do zadań własnych gminy w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną należy finansowanie oświetlenia znajdujących się na terenie gminy: ulic, placów, dróg gminnych, dróg powiatowych i dróg wojewódzkich, dróg krajowych innych niż autostrady i drogi ekspresowe w rozumieniu ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, przebiegających w granicach terenu zabudowy oraz części dróg krajowych innych niż autostrady i drogi ekspresowe w rozumieniu ustawy z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym, wymagających odrębnego oświetlenia.

Pojęcie „finansowanie oświetlenia” zgodnie z treścią art. 3 pkt 22 p.e. należy rozumieć jako finansowanie kosztów energii elektrycznej pobranej przez punkty świetlne oraz koszty ich budowy i utrzymania. Natomiast usługa dostarczenia energii elektrycznej zawiera w sobie dwa komponenty: sprzedaż energii elektrycznej oraz jej przesył i dystrybucję.
 

Definicja „punktu świetlnego” nie została wyrażona w przepisach prawa w sposób bezpośredni. W celu interpretacji pojęcia punktu świetlnego Prezes Urzędu Ochrony Konsumentów i Konkurencji zwrócił się do Urzędu Regulacji Energetyki, który wskazał, że przy braku legalnej definicji punktu świetlnego należy kierować się istniejącą definicją techniczną, która została określona przez Polski Komitet Oświetleniowy Stowarzyszenia Elektryków Polskich w stanowisku z dnia 3 stycznia 2001 r. Definicja ta uzyskała pozytywną opinię Departamentu Energetyki w Ministerstwie Gospodarki. W ocenie ww. komitetu, opartej na opiniach ekspertów, punkt świetlny należy rozumieć jako kompletną oprawę oświetleniową, a oprawą oświetleniową jest urządzenie służące do rozsyłania, filtrowania lub przekształcania światła wysyłanego przez źródło światła, zawierające elementy niezbędne do mocowania i ochrony źródła światła oraz do przyłączenia go do obwodu zasilającego. Definicja punktu świetlnego nie obejmuje zatem m.in. słupów oświetleniowych czy kabli sterowniczych. Również zdaniem Sądu Apelacyjnego w Warszawie wyrażonym w wyroku z dnia 30 października 2009 r. (sygn. akt: VI ACa 464/09) punktu świetlnego w rozumieniu ustawy Prawo energetyczne nie można utożsamiać ani z urządzeniami oświetleniowymi, ani z instalacjami oświetleniowymi.
 

Jak wspomniano powyżej, „finansowanie oświetlenia” zgodnie z treścią p.e. to finansowanie kosztów energii elektrycznej pobranej przez punkty świetlne oraz koszty ich budowy i utrzymania. Gminy mogą wypełnić swoje obowiązki w zakresie oświetlenia dróg i ulic na dwa sposoby: gminy budują urządzenia oświetlenia, stając się ich właścicielem – w tym przypadku gminy, będąc zobowiązane do ich utrzymania, mają możliwość wykonania tego obowiązku samodzielnie albo zlecenia tych prac wybranemu wykonawcy; możliwość taka istnieje od około 30 lat, czyli od momentu, gdy gminy mają możliwość samodzielnego budowania oświetlenia i nie mają obowiązku jego przekazywania energetyce; drugi – gminy zlecają usługę oświetlenia podmiotowi, który posiada już urządzenia oświetleniowe – w takim wypadku gminy płacą za usługę oświetleniową, w której cenie zawiera się również koszt utrzymania urządzeń oświetleniowych oraz koszt energii elektrycznej; świadczenie usługi oświetleniowej odbywa się zatem na warunkach określonych w umowie o świadczenie usług oświetleniowych zawartej z właścicielem urządzeń (przedsiębiorstwem energetycznym). Na mocy tej umowy właściciel urządzeń oświetleniowych w ramach świadczonej przez siebie usługi oświetleniowej zajmuje się konserwacją, eksploatacją i utrzymaniem urządzeń oświetlenia ulic oraz zakupem energii elektrycznej w zamian za wynagrodzenie określone w umowie. Na możliwość wykonania przez gminę zadań własnych w zakresie oświetlenia nie ma zatem wpływu, kto jest właścicielem urządzeń oświetleniowych.

Bezsprzecznie tereny spółdzielni mieszkaniowych są w zdecydowanej większości miejscami publicznymi, tj. są...