Zmiana wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi na przykładzie wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego

Stan faktyczny sprawy

W skardze wniesionej do właściwego miejscowo Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego spółdzielnia mieszkaniowa zarzuciła rażące naruszenie przepisów prawa materialnego, m.in. art. 6n ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 6m ust. 1a i 1b oraz art. 6m ust. 1c ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz. U. z 2025 r., poz. 733 ze zm.) oraz art. 94 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, polegające na wydaniu przez radę miejską aktu prawa miejscowego bez podstawy prawnej – ustanowieniu wymogu załączania do deklaracji o wysokości opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi załącznika zawierającego wykaz lokali i liczby zamieszkałych w nich mieszkańców w budynkach wielolokalowych.

Na podstawie tak sformułowanych zarzutów spółdzielnia wniosła o stwierdzenie nieważności zaskarżonej uchwały w całości oraz o zasądzenie na jej rzecz zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu skargi spółdzielnia podniosła, że rada miejska dokonała zmiany uchwały z 2020 r. w sprawie wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi składanej przez właścicieli nieruchomości w ten sposób, że dodano zapis, zgodnie z którym: „Wzór załącznika (DO/W) do deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi (DO) składany przez właściciela lub zarządcę nieruchomości zabudowanej budynkiem wielolokalowym wraz z załącznikiem (DO/J) do deklaracji (DO) w postaci wykazu liczby osób zamieszkujących poszczególne lokale w budynku stanowi załącznik nr 3 do niniejszej uchwały”. 

W ocenie spółdzielni konsekwencją zmiany wprowadzonej przez radę miejską było ustalenie wzoru załącznika DO/W dla nieruchomości wielolokalowych do deklaracji DO, w którym należało wskazać nie tylko adres nieruchomości, ale dodatkowo podać wykaz lokali i liczbę zamieszkujących w nich osób.

Zdaniem spółdzielni, ustawodawca w art. 6n ust. 1 o utrzymaniu czystości i porządku w gminach upoważnił organ stanowiący gminy do określenia w uchwale wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Rada gminy, określając wzór deklaracji, powinna przy tym uwzględnić konieczność zapewnienia prawidłowego obliczenia wysokości opłaty za odpady komunalne w zależności od wybranej metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz ułatwienie składania deklaracji. Jednocześnie odsyłając do art. 6m ust. 1a i 1b ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, prawodawca określił – przez enumeratywne wyliczenie – jakich danych może wymagać organ stanowiący w deklaracji. Katalog danych zawartych w ww. artykule jest zaś zamknięty i wprowadzenie obowiązku podania wykazu lokali mieszkalnych i liczby zamieszkujących w tych lokalach osób przez podmioty zarządzające w budynkach wielolokalowych nie znajduje uzasadnienia prawnego i wykracza poza kompetencje ustawowe. W ocenie skarżącej spółdzielni rada miejska przypisała sobie zatem uprawnienie z art. 6m ust. 1c ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, które ustawodawca skierował wprost do wspólnot mieszkaniowych i spółdzielni mieszkaniowych. Organ stanowiący gminy, ustanawiając akt prawa miejscowego, jakim jest uchwała określająca wzór deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi wraz z załącznikami, nie może jednak wychodzić poza zakres ustawowych regulacji ani stosować wykładni rozszerzającej przepisów przedmiotowej ustawy.

W ocenie skarżącej spółdzielni rada miejska, uchwalając uchwałę zmieniającą uchwałę w sprawie wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i wprowadzając obowiązek składania załącznika nr 3 DO/W dla nieruchomości wielolokalowych do deklaracji DO, przekroczyła uprawnienia ustawowe określone w art. 6n...