Przekształcenie użytkowania wieczystego gruntów niezabudowanych w prawo własności

Zakres stosowania ustawy

W art. 1 ust. 2 ustawy z 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych w prawo własności tych gruntów (Dz. U. z 2018 r., poz. 2540, z późn. zm., dalej: ustawa, ustawa o przekształceniu) określono zakres przedmiotowy ustawy przez zdefiniowanie pojęcia „gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe”. Zgodnie z brzemieniem ustawy, dotyczy ona gruntów zabudowanych wyłącznie budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi lub wielorodzinnymi, w których co najmniej połowę liczby lokali stanowią lokale mieszkalne. Przekształceniu podlegają również grunty zabudowane infrastrukturą techniczną niezbędną do prawidłowego i racjonalnego korzystania z budynków mieszkalnych pod warunkiem, że znajduje się ona na gruntach zabudowanych budynkami mieszkalnymi. Z praktyki wiadomo, że w zasobach spółdzielni oprócz ww. nieruchomości znajdują się również inne nieruchomości niezabudowane budynkami mieszkalnymi, które są niezbędne do racjonalnego korzystania z takich nieruchomości.
 

Rozbieżności w orzecznictwie

Stąd też pojawiły się wątpliwości, czy np. grunty stanowiące drogę dojazdową do budynków spółdzielni uległy przekształceniu w prawo własności na mocy postanowień ustawy, skoro nie posadowiono na nich budynków mieszkalnych, a grunty te są wyodrębnione geodezyjnie i mają odrębną księgę wieczystą? Zagadnienie to było już kilkukrotnie rozważane przez Naczelny Sąd Administracyjny, który zajmował w tej sprawie różne stanowiska, ale zgodnie zauważył, że pojęcie nieruchomości nie zostało w ustawie zdefiniowane.

W wyrokach z 19 maja 2021 r. o sygn. akt: I OSK 200/21 oraz i OSK 227/21 Naczelny Sąd Administracyjny uwzględnił zarzuty skarg kasacyjnych i przyjął, że pojęcie „nieruchomości zabudowanej na cele mieszkaniowe” nie może zostać sprowadzone do rozumienia wieczystoksięgowego, należy je rozumieć funkcjonalnie. Zatem tak rozumianą nieruchomością jest nie tylko grunt zabudowany mieszkaniowo i wyodrębniony poprzez założenie księgi wieczystej, ale może to być również grunt niezabudowany budynkami mieszkalnymi i posiadający urządzoną księgę wieczystą, jeżeli jest on związany funkcjonalnie z gruntem zabudowanym mieszkaniowo. W konsekwencji na podstawie art. 1 ust. 1 i 2 ustawy przekształceniu podlegają również grunty niezabudowane budynkami mieszkalnymi, wyodrębnione geodezyjnie, posiadające urządzoną księgę wieczystą, jeżeli umożliwiają one prawidłowe i racjonalne korzystanie z budy...