Sprawa dotyczyła postanowienia Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego, który ustalił koszty postępowania administracyjnego w zakresie należności za wykonanie ekspertyzy technicznej muru z cegły klinkierowej o długości ok. 7 m, posadowionego na działce osób prywatnych.
Postępowanie na szczeblu powiatowym
Postanowienie to było pochodną innego postanowienia (wydanego w prowadzonym 7 lat wcześniej postępowaniu), w którym powiatowy inspektor, badając stan techniczny rzeczonego muru, nakazał właścicielom nieruchomości przedstawienie ekspertyzy technicznej w terminie jednego miesiąca. Właściciele odwoływali się, jednak postanowienie zostało utrzymane w mocy, a Wojewódzki Sąd Administracyjny odrzucił skargę w tamtej sprawie. W rezultacie zobowiązanie do przedłożenia ekspertyzy pozostało w mocy. Jednakże pomimo monitów właściciele nieruchomości nie przedłożyli takiej ekspertyzy. Tym samym stworzyli organowi możliwość zastosowania artykułu 81c ust. 4 ustawy Prawo budowlane, który wskazuje, że w razie niedostarczenia w wyznaczonym terminie żądanych ocen lub ekspertyz albo w razie dostarczenia ocen lub ekspertyz, które niedostatecznie wyjaśniają sprawę, organ może zlecić wykonanie tych ocen lub ekspertyzy albo wykonanie dodatkowych ocen lub ekspertyz, na koszt osoby zobowiązanej do ich dostarczenia.
Stąd też PINB wysłał zaproszenie do składania ofert i wybrał ofertę firmy, która za jej sporządzenie oczekiwała najniższego wynagrodzenia. Ekspertyza została złożona i stała się podstawą do wydania decyzji z 2016 roku, w której nakazano wykonać roboty budowlane w celu doprowadzenia muru ogrodzeniowego do stanu zgodnego z prawem. Zgodnie z ekspertyzą, nakazane prace miały polegać na wykonaniu dodatkowej wspornikowej ścianki żelbetowej na całej długości muru, aż do istniejącego budynku. Dodatkowo należało wykonać:
- zbrojenie ścianki poprzez jej połączenie ze ścianą budynku gospodarczego,
- tynk cementowy oraz izolację przeciwwilgociową na podziemnej części muru.
Podstawą do wykonania zleconych robót budowlanych miał być projekt naprawy opracowany przez osobę posiadającą odpowiednie kwalifikacje i uprawnienia budowlane.
Ponieważ to organ zlecił wykonanie ekspertyzy z powodu jej niedostarczenia przez zobowiązanych, po zakończeniu postępowania pozostały nieuregulowane koszty, które w myśl przepisów miały zostać pokryte przez zobowiązanego. W tym zakresie organ I instancji wskazał, że zgodnie z treścią artykułu 262 § 1 k.p.a. stronę obciążają te koszty postępowania, które wynikły z jej winy lub zostały poniesione w jej interesie lub na jej żądanie, a nie wynikają z ustawowego obowiązku organów prowadzących postępowanie. W ocenie PINB koszty związane ze sporządzenie ekspertyzy należało uznać za koszty poniesione z winy strony, która nie dostarczyła ekspertyzy.
Stosownie do artykułu 264 k.p.a. – jednocześnie z wydaniem decyzji organ ustala w drodze postanowienia wysokość kosztów postępowania, przy czym przyjmuje się, że zwrot „jednocześnie z wydaniem decyzji” stanowi zalecenie i nie oznacza on, że organ już po wydaniu rozstrzygnięcia nie może wydać postanowienia o kosztach.
Argumenty odwołania
Od decyzji organu pierwszej instancji wniesiono odwołanie, twierdząc w nim, iż zaskarżone postanowienie zostało wydane bez podstawy prawnej. Właściciel przedmiotowej nieruchomości w postępowaniu mylił jednak przedmiot postępowania, który dotyczył samych kosztów ekspertyzy, a nie powtórnego postępowania merytorycznego w związku ze stanem technicznym muru. W treści odwołania twierdził, iż zaskarżone postanowienie wydane zostało bez podstawy prawnej, a ekspertyza jest wadliwa, niekompletna, wykonana na podstawie niewłaściwego stanu prawnego.
Argument, który mógłby być zasadny, ale nie na tym etapie postępowania, wskazywał, że PINB zobowiązany jest posiadać i zapewne posiada wykwalifikowanych pracowników z uprawnieniami budowlanymi, którzy mogli samodzielnie dokonać oceny stanu technicznego nieskomplikowanego obiektu lub urządzenia, jakim jest mur ogrodzeniowy obok domu jednorodzinnego. Strony postępowania nie mogą więc ponosić kosztów, które nie wynikają z winy stron postępowania, a zostały niepotrzebnie poniesione.
Stanowisko organu II instancji
Rozpoznający odwołanie Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego uchylił zaskarżone postanowienie, jednak wyłącznie z powodu wskazania w nim błędnej podstawy prawnej jego wydania. W rezultacie wskazał prawidłowe przepisy, ustalił koszty postępowania oraz wyznaczył nowy termin ich uiszczenia.
Wojewódzki inspektor powtórzył, że to stronę obciążają koszty postępowania, które wynikły z jej winy lub zostały poniesione w interesie lub na żądanie strony, a nie wynikają z ustawowego obowiązku organów. Jednak odmiennie od organu pierwszej instancji wskazał, że na obowiązek uiszczenia określonych kosztów mogą wskazać przepisy ustaw szczególnych. Takim przepisem szczególnym jest artykuł 81c ustawy Prawo budowlane, który wprost wskazuje, że w razie wątpliwości co do stanu technicznego obiektu budowlanego można nałożyć w drodze postanowienia na uczestników procesu budowlanego, właściciela lub zarządcę obiektu budowlanego obowiązek dostarczenia w określonym terminie odpowiednich ocen technicznych lub ekspertyz, a koszty ich sporządzenia ponosi osoba zobowiązana. Jak wskazano wcześniej, w razie niedostarczenia takich dokumentów lub dostarczenia dokumentów niedostatecznie wyjaśniających sprawę organ może zlecić ich wykonanie na koszt osoby zobowiązanej.
W omawianej sprawie nie ulega wątpliwości, że prawomocnie zobowiązano właścicieli nieruchomości do przedłużenia ekspertyzy. Postanowienie to pozostaje w obrocie prawnym i nie zostało wykonane. Zatem wobec jednoznacznego brzmienia artykułu 81c ust 4 Prawa budowlanego organ zlecił wykonanie ekspertyzy na koszt osób zobowiązanych. Tym samym, zmieniając zaskarżone rozstrzygnięcie, organ II instancji wskazał, że kwestie ponoszenia wydatków na ś...
Ten artykuł jest dostępny tylko dla zarejestrowanych użytkowników.
