Członkostwo w spółdzielni po zmianach

Ustanie członkostwa

Dodany nowelizacją przepis art. 3 ust. 7 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych (dalej u.s.m.) przewiduje ustanie członkostwa w przypadku podjęcia uchwały, o której mowa w art. 241 ust. 1 u.s.m. Ustanie członkostwa osób posiadających lokal na zasadzie prawa odrębnej własności następuje z chwilą, gdy uchwała ta staje się obowiązująca. Powstaje pytanie: czy członkostwo tracą również osoby posiadające spółdzielcze prawo do lokalu? Na to pytanie odpowiedź przynosi art. 241 ust. 2 u.s.m., zgodnie z którym uchwała podjęta w oparciu o art. 241 ust. 1 u.s.m. nie narusza przysługujących członkom spółdzielni spółdzielczych praw do lokali. Stąd też wniosek, że takie osoby pozostają członkami spółdzielni (art. 3 ust. 1 pkt 1 u.s.m.). Wskazane wyżej przepisy obowiązują od 9 września 2017 r. Natomiast do osób i kwestii ich członkostwa, które nastąpiły przed tą datą, odnosi się art. 4 nowelizacji. Zgodnie z jego treścią, członek spółdzielni, któremu w dniu jej wejścia w życie nie przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu albo prawo odrębnej własności lokalu oraz któremu nie przysługuje roszczenie o ustanowienie prawa odrębnej własności lokalu lub roszczenie o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, traci z tym dniem członkostwo w spółdzielni. Powołany przepis jest realizacją wyroku Trybunału Konstytucyjnego, w którym stwierdzono m.in., że art. 3 ust. 1 i 3 u.s.m. w zakresie, w jakim dopuszcza członkostwo w spółdzielni mieszkaniowej podmiotów, którym nie przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo odrębnej własności lokalu lub ekspektatywa odrębnej własności lokalu, jest niezgodny z art. 64 ust. 1 Konstytucji RP. Tym samym członkostwo osób, które przed nowelizacją wyszły spod reżimu zarządzania w trybie spółdzielczym i założyły wspólnoty mieszkaniowe, ustało.

Inne stanowisko zostało zaprezentowane przez Sąd Okręgowy w Olsztynie w wyroku z 10 kwietnia 2018 r. (sygn. akt: I C 25/18). W przedmiotowej sprawie powód był członkiem spółdzielni i posiadał prawo odrębnej własności lokalu mieszkalnego. W sprawie bezspornym było, że pozwana spółdzielnia nie realizuje żadnych celów związanych z zaspakajaniem potrzeb mieszkaniowych lub polegających na dostarczaniu lokali o innym przeznaczeniu, a jej główną działalnością jest dostawą ciepła do budynków oraz administrowanie budynkami wspólnot mieszkaniowych, powstałych na skutek wykupu lokali od Agencji Własności Rolnych Skarbu Państwa. Wspólnoty zawierają ze spółdzielnią umowy o administrowanie. Spółdzielnia stała na stanowisku, że w związku z wejściem w życie nowelizacji powód utracił członkostwo. W odpowiedzi, wniósł on pozew, w którym domagał się ustalenia, że jest członkiem pozwanej spółdzielni. Sąd rozstrzygając spór zważył m.in.: Przepis ten (art. 4 nowelizacji) w przypadku powoda zawiera normę wyłączającą jego działanie. Powód po zapoznaniu się z treścią regulacji ma prawo sądzić, że nie odnosi się ona do niego, bo ma odrębną własność swojego lokalu. Ustawodawca nie wprowadził bowiem żadnych innych warunków skutkujących anihilacją tego skutku. Nie zastrzeżono, że prawo odrębnej własności lokalu ma znajdować się w budynku będącym własnością spółdzielni. Skoro zakładamy racjonalność ustawodawcy, to powinniśmy założyć, że to co czyni robi z rozmysłem. Skoro istota nowej regulacji miała usunąć ze spółdzielni mieszkaniowej osoby niezainteresowane jej celem, jakim jest nie tylko dostarczanie substancji mieszkaniowej, ale i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, to powód nie mieści się w tym zamiarze ustawodawcy. Pozwana spółdzielnia ma istotny majątek, większy niż to wskazywał jej prezes […]. To infrastruktura, która ma służyć realizacji szeroko pojętych potrzeb mieszkaniowych jej członków. Może stwarzać możliwości inwestycyjne […]. Z powyższych względów, Sąd uznał, ze powód ma interes prawny w ustaleniu tego, że w dalszym ciągu jest członkiem Spółdzielni Mieszkaniowej. Mając na uwadze powyższe, sąd pierwszej instancji uznał, że powód miał interes prawny w ustaleniu tego, że w dalszym ciągu jest członkiem spółdzielni.

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie wni...