Źródła ciepła i energii w budynkach mieszkalnych oraz komercyjnych. Obecne problemy podmiotów odpowiedzialnych – pytania i odpowiedzi

Skutki decyzji UE wpływające na ceny węgla kamiennego

W pierwszej kolejności na ograniczony został handel rosyjskim węglem kamiennym, na którego import nałożono embargo (w ramach tak zwanego piątego pakietu sankcji UE przyjętego w kwietniu 2022 r. – embargo weszło w życie z początkiem sierpnia 2022 r.). Na efekt tego działania długo nie trzeba było czekać, ponieważ ceny węgla w portach ARA (Amsterdam – Rotterdam – Antwerpia) importowanego z Australii, Kolumbii czy RPA wzrosły do niebotycznej ceny wynoszącej 300–400 dol. za tonę.
Cenę węgla kamiennego w sprzedaży detalicznej dodatkowo potęguje słabość naszej waluty względem dolara, co w przypadku działań zbrojnych w naszym regionie nikogo nie powinno dziwić. Podkreślić należy także, że krajowe wydobycie węgla kamiennego nie pokrywa całkowitego krajowego zapotrzebowania na ten surowiec energetyczny. Do tej sytuacji przyczyniła się restrukturyzacja polskiego górnictwa, za którą nie ruszyła transformacja sektora energetycznego, uzależniając w ten sposób polski rynek od importu tego surowca. Polski węgiel kierowany jest głównie do przemysłu energetycznego, w niewielkim stopniu trafia natomiast do odbiorców detalicznych (indywidualnych). Natomiast w Polsce w przeciwieństwie do pozostałych krajów członkowskich eksploatowanych jest wciąż bardzo wiele indywidualnych źródeł ogrzewania zasilanych węglem kamiennym (węglowe kotły C.O., piece kaflowe i inne). To właśnie na rynek zakupów detalicznych trafiała zasadnicza część rosyjskiego importu węgla, który do wybuchu wojny był znacznie tańszy od polskiego węgla. Dlatego nałożone embargo na import rosyjskiego węgla było przyczyną braku tego surowca w sprzedaży detalicznej (braki węgla w składach), a w dalszej kolejności spowodowało znaczący wzrost jego ceny. Przy galopujących cenach, strachu odbiorców indywidualnych obawiających się dostępności węgla w sezonie zimowym niewątpliwie na tempo wzrostu cen miała i ma wpływ spekulacja.

uwaga!
Polski węgiel kierowany jest głównie do przemysłu energetycznego, w niewielkim stopniu trafia natomiast do odbiorców detalicznych (indywidualnych).

Co zrobiono, aby powstrzymać galopujące ceny węgla?

Jeśli wziąć pod uwagę wysokie ceny węgla oraz dużą liczbę indywidualnych pieców i kotłów węglowych w naszym kraju, wizja ubóstwa energetycznego może dotyczyć stosunkowo dużej grupy społeczeństwa. Próbą rozwiązania tego problemu było uchwalenie ustawy z dnia 23 czerwca 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców niektórych paliw stałych w związku z sytuacją na rynku tych paliw (Dz. U. z 2022 r., poz. 1477). Zgodnie z zapisami powyższej ustawy każde indywidualne gospodarstwo ­domowe/mieszkanie mogłoby zakupić 3 tony węgla po ustalonej cenie wynoszącej 996,60 zł brutto. Powyższa możliwość dotyczyć miała również kotłowni zbiorczych oraz wspólnot mieszkaniowych na tych samych zasadach jak w przypadku indywidualnych gospodarstw domowych. Warunkiem skorzystania ze wsparcia miała być konieczność udokumentowania wykorzystywanego przez gospodarstwo domowe źródła ogrzewania węglowego zgłoszonego do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB). Powyższe założenie opierało się na mechanizmie, w którym do każdej zakupionej tony węgla w powyższym schemacie przedsiębiorca miał otrzymać do 1073,13 zł rekompensaty. Tera...