Monitoring a przetwarzanie danych
Należy pamiętać, że monitoring jest formą przetwarzania danych osobowych i jako taki powinien podlegać szczególnej weryfikacji. Stosowanie monitoringu jako formy nadzoru wiąże się z przetwarzaniem danych osobowych wszystkich obserwowanych osób. Należy mieć na uwadze, że przetwarzanie szczególnych kategorii danych wiąże się z koniecznością wypełnienia dodatkowych gwarancji ich ochrony, określonych w art. 9 ust. 2 i art. 10 RODO oraz szczegółowych przepisach krajowych.
Odnosząc się do zakresu danych osobowych przetwarzanych przez monitoring, trzeba wskazać w szczególności na:
- wizerunek,
- cechy szczególne osób,
- numery identyfikacyjne (np. tablic rejestracyjnych i numery boczne pojazdów).
Przetwarzanie danych osobowych w monitoringu
Przetwarzaniem danych osobowych w przypadku monitoringu będą operacje polegające w szczególności na zapisywaniu, przeglądaniu, udostępnianiu i usuwaniu nagrań zarejestrowanych zdarzeń i osób niezależnie od charakteru nośnika, na którym są przechowywane. Niezależnie od wymagań RODO tworzenie monitoringu na terenie wspólnoty mieszkaniowej od lat musiało być dostosowane do obowiązujących zasad, wynikających z różnych dziedzin prawa.
Zasady stosowania monitoringu
Przede wszystkim monitoring musi być stosowany ze względu na ważny cel, jakim jest zapewnienie bezpieczeństwa na danym terenie. Ukierunkowanie monitoringu na zachowanie bezpieczeństwa ma się przejawiać umiejscowieniem kamer w miejscach zagrożonych i umożliwiających poprawę bezpieczeństwa, a nie w takich, które z poprawą bezpieczeństwa nie mają nic wspólnego. Monitoring powinien więc mieć na celu nadzór nad miejscami o kluczowym znaczeniu dla bezpieczeństwa, czyli:
- ciągami komunikacyjnymi,
- parkingami,
- placami zabaw,
- wejściami do obiektów.
Każda osoba, poruszająca się po terenie monitorowanym, powinna mieć świadomość, że jej zachowania są obserwowane, czemu służy odpowiednie oznaczenie terenu. Wpływa to na zwiększenie bezpieczeństwa, gdyż ma walor odstraszający przed niechcianymi zachowaniami.
Przepisy dotyczące monitoringu
Monitoring nie może naruszać obowiązujących przepisów prawnych. W szczególności będzie tu chodzić o prawo do prywatności i ochronę wizerunku. Niedopuszczalny jest zatem taki montaż kamer, który umożliwia nagrywanie przez okna mieszkańców budynków oraz ich zachowań. Obserwowanie za pomocą kamer może zatem dotyczyć tylko terenu wspólnoty mieszkaniowej i miejsc publicznych.
Samo obserwowanie miejsc publicznych i terenu wspólnoty mieszkaniowej nie narusza bowiem prawa do ochrony wizerunku, prywatności ani żadnego innego dobra innych osób. Także zapisywanie obrazu nie narusza prawa do ochrony wizerunku. Do takiego naruszenia może natomiast dojść w wyniku wykorzystania tych nagrań, np. ich publikacji w Internecie. Nie można natomiast uznać za bezprawne przekazania zapisu organom ścigania. Ujawnienie nagrania jako dowodu popełnienia wykroczenia czy przestępstwa na żądanie policji czy prokuratury jest bowiem działaniem dozwolonym. Dostęp do monitoringu i nagrań powinny mieć wyznaczone osoby.
Pomieszczenia, w których znajdują się urządzenia do rejestracji i nagrane materiały, powinny być co najmniej zamykane, a dostęp do nich musi być ściśle określony. Jest to szczególnie ważne, aby uniknąć nieuprawnionego ujawnienia nagranych danych przez osoby, które wiedząc o braku kontroli nad nagraniami, będą się czuły bezkarne.
Regulamin przechowywania i udostępniania nagrań monitoringu
Podstawą prawną powinien być wewnętrzny regulamin określający okoliczności, w jakich może on być stosowany, prawa i obowiązki, jak również zasady przechowywania i udostępniania danych. Przy tworzeniu regulaminu należy zastosować powyższe zasady. Musi on też obejmować określone procedury postępowań. Osoba odpowiedzialna za monitoring musi bowiem mieć jasną i przejrzystą procedurę, jak ma się zachować w przypadku zauważenia określonych zdarzeń, awarii systemu, zwrócenia się określonych osób o wgląd do materiałów itp.
Przestępstwo nagrane na monitoring
W przypadku zarejestrowania zdarzenia stanowiącego przestępstwo osoba odpowiedzialna powinna natychmiast zawiadomić policję i na jej wezwanie udostępnić nagranie. W przypadku zgłoszenia się poszkodowanego, np. w sprawie stłuczki na monitorowanym parkingu, osoba odpowiedzialna powinna sprawdzić, czy stłuczka została zarejestrowana, a w przypadku jej zarejestrowania poinformować o tym poszkodowanego, zabezpieczyć nagrany materiał do dalszych czynności i czekać na wezwanie policji do udostępnienia. Nie byłoby rozsądne wydawanie takiego materiału osobie poszkodowanej, bo mogłaby ona rożnie go wykorzystać, np. opublikować w Internecie w celu napiętnowania sprawcy, co jest niedozwolone i może powodować odpowiedzialność także wspólnoty mieszkaniowej.
Sytuacja prawna garażu wielostanowiskowego
W nowszych budynkach kondygnacja podziemna to często wielostanowiskowy garaż. Stanowi to z reguły jedno duże pomieszczenie z wyrysowanymi liniami, wyznaczającymi poszczególne miejsca postojowe. Pod względem prawnym zagwarantowanie miejsca postojowego może nastąpić na dwa sposoby – albo w postaci ustanowionej służebności gruntowej, albo w ten sposób, że w budynku wyodrębnia się lokal niemieszkalny (garaż). Lokal ten następnie sprzedaje się na współwłasność osobom, które mają z niego korzystać, i ustala się sposób korzystania z tego lokalu przez przyznanie poszczególnych miejsc postojowych do korzystania współwłaścicielom garażu.
Garaż jako odrębny lokal
Zwróćmy jednak uwagę, że jeżeli garaż został wyodrębniony jako oddzielny lokal i sprzedany na współwłasność, nie jest on częścią nieruchomości wspólnej, tylko kolejnym lokalem w budynku należącym do określonych osób. W związku z tym wspólnota mieszkaniowa, a zatem i jej zarząd nie mają prawa zarządzać tym garażem i ingerować w zasady, na jakich właściciele z niego korzystają. Zarząd, który ingeruje w zasady korzystania z garażu, postępuje tak samo, jak gdyby ingerował w sposób korzystania przez właścicieli z lokalu mieszkalnego. Decyzje odnośnie do garażu podejmują właściciele na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym o współwłasności, a w stosunkach między nimi ustawa o własności lokalu nie ma zastosowania.
Nie ma uchwał ani całej procedury ich podejmowania i zaskarżania, a współwłaściciele garażu podejmują decyzje w formie zgody na ich dokonanie. Do czynności zwykłego zarządu potrzebna jest zgoda większości współwłaścicieli, liczona według wielkości udziałów w garażu. W przypadku braku takiej zgody każdy ze współwłaścicieli może żądać upoważnienia sądowego do dokonania czynności. Do czynności, które przekraczają zakres zwykłego zarządu, potrzebna jest zgoda wszystkich współwłaścicieli garażu (jednomyślność). W przypadku braku takiej zgody współwłaściciele, których udziały wynoszą co najmniej połowę, mogą żądać rozstrzygnięcia przez sąd, który orzeknie, mając na względzie cel zamierzonej czynności oraz interesy wszystkich współwłaścicieli.
Prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym można też zapewnić, ustanawiając na rzecz właścicieli określonych lokali służebności gruntowe, polegające na prawie parkowania na określonym miejscu postojowym. Wówczas nie wyodrębnia się garażu wielostanowiskowego jako kolejnego lokalu w budynku, tylko pozostawia się go jako część nieruchomości wspólnej, ustanawiając służebności gruntowe. W takim wypadku garaż jest częścią nieruchomości wspólnej, podobnie jak klatka schodowa czy parking przed budynkiem i wspólnota mieszkaniowa, w przeciwieństwie do sytuacji, gdy garaż wyodrębniono jako samodzielny lokal – ma prawo podejmować dotyczące go decyzje.
Monitoring w garażu
Jak z powyższego wynika, wspólnota mieszkaniowa zarządza wyłącznie nieruchomością wspólną i tylko odnośnie do niej podejmuje decyzje. To powinno być oczywiste dla każdego zarządzającego wspólnotą mieszkaniową. W konsekwencji wspólnota mieszkaniowa nie ma prawa podejmować decyzji odnośnie do samodzielnych lokali w budynku, niezależnie od ich przeznaczenia.
Jeżeli garaż wielostanowiskowy jest wyodrębniony jako samodzielny lokal, wszelkie decyzje co do niego podejmują wyłącznie współwłaściciele garażu, a nie wspólnota mieszkaniowa. Zatem zarówno decyzja o montażu kamer w garażu, jak i sfinansowanie tego przedsięwzięcia należy tylko do współwłaścicieli garażu. Oczywiście wspólnota mieszkaniowa mogłaby tę inwestycję wykonać, ale najpierw musi uzyskać zgodę współwłaścicieli garażu. Wyposażenie garażu w nową instalację (monitoring) jest bez wątpienia czynnością przekraczającą zwykły zarząd, a zatem wymaga zgody wszystkich współwłaścicieli garażu, czyli jednomyślności lub zgody sądu na wniosek właścicieli garażu posiadających co najmniej połowę udziałów.
Jeżeli garaż nie został wyodrębniony jako samodzielny lokal, tylko pozostawiony jako część nieruchomości wspólnej, a prawa do miejsc postojowych zapewniono przez służebności gruntowe, wówczas decyzja co do wyposażenia garażu w monitoring należy do wspólnoty mieszkaniowej, ale koszty montażu ponoszą wszyscy właściciele lokali we wspólnocie mieszkaniowej odpowiednio do wielkości swoich udziałów w nieruchomości wspólnej, tak jak wszystkie inne koszty dotyczące nieruchomości wspólnej.
POLECAMY
